02 Δεκ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΟΥ ΣΤΡΕΣ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ
Το οξειδωτικό στρες είναι πλέον ένα «hot spot» όταν αναφερόμαστε στη διερεύνηση της ανδρικής γονιμότητας. Τι είναι όμως το οξειδωτικό στρες;
Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση ξεκινά από τον ορισμό των ελεύθερων ριζών. Οι ελεύθερες ρίζες (Reactive Oxygen Species – ROS) είναι προϊόντα του φυσιολογικού μεταβολισμού του οργανισμού που απελευθερώνονται κατά τη διάρκεια παραγωγής ενέργειας με τη χρησιμοποίηση οξυγόνου. Όταν η παραγωγή των ελεύθερων ριζών υπερβαίνει τη φυσιολογική τιμή, οι αντιοξειδωτικοί μηχανισμοί των κυττάρων δεν μπορούν να εξουδετερώσουν το πλεόνασμα με αποτέλεσμα να προκαλούνται σημαντικές βλάβες. Αυτές οι βλάβες χαρακτηρίζονται ως οξειδωτικό stress.
Τα σύγχρονα ζευγάρια προσπαθούν για την απόκτηση ενός παιδιού σε μία εποχή όπου παράγοντες όπως το lifestyle, οι διατροφικές συνήθειες, οι εξωγενείς τοξίνες, το άγχος, η αυξημένη ηλικία, η μειωμένη φυσική άσκηση, η έντονη χρήση του κινητού τηλεφώνου και η αυξημένη λήψη καφεΐνης προκαλούν υπερπαραγωγή ελεύθερων ριζών λειτουργώντας ως τροχοπέδη στη γονιμοποιητική ικανότητα. Με την αυξημένη έκθεση σε όλους τους παραπάνω παράγοντες, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι σε παγκόσμιο επίπεδο 190.000.000 άνθρωποι αντιμετωπίζουν προβλήματα υπογονιμότητας, ενώ το 50% αυτών έχουν μερικώς ή ως κύριο πρόβλημα τον ανδρικό παράγοντα.
Έως και πριν λίγα χρόνια, κατά τη διερεύνηση της ανδρικής γονιμότητας, ο έλεγχος που γινόταν ήταν το κλασικό σπερμοδιάγραμμα, η καλλιέργεια σπέρματος και ο έλεγχος κατακερματισμού του DNA. Από το 2018 και με τις πρώτες εφαρμογές να έχουν γίνει στο Cleveland Clinic Foundation της Αμερικής, προστίθενται πλέον και μία νέα, προηγμένη δοκιμή ελέγχου ενός δείγματος σπέρματος, αυτή της ύπαρξης οξειδωτικού stress με τη χρήση ειδικής συσκευής. Ο έλεγχος πραγματοποιείται εύκολα με τη χρήση εξειδικευμένου μηχανήματος που διαθέτει το ανδρολογικό εργαστήριο. Η εξέταση γίνεται σε δείγμα σπέρματος, με περιοριστική παράμετρο την παρουσία ικανοποιητικού αριθμού σπερματοζωαρίων (συγκέντρωση σπέρματος > 1 εκατομμύριο σπερματοζωάρια / mL).
Τι γίνεται λοιπόν όταν ένας άνδρας βρεθεί να έχει οξειδωτικό στρες κατά τον έλεγχο του δείγματος σπέρματος; Αρχική σύσταση είναι η κατάλληλη προσαρμογή της διατροφής αλλά και η ένταξη της φυσικής άσκησης στη ρουτίνα του άνδρα. Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά στη διατροφή, είναι καλό να γίνεται κατανάλωση τροφών πλούσιων σε αντιοξειδωτικά (όπως βιταμίνη C, E, σελήνιο ή ψευδάργυρος). Τέλος, όταν κρίνεται απαραίτητο προτείνεται χορήγηση αντιοξειδωτικών σκευασμάτων για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και φυσικά επανέλεγχος.
